Najwspanialsze książki dla dzieci w wieku od 5 do 10 lat

Co wybrać w gąszczu ksiąg, książek, książeczek, komiksów i albumów? Pewnie Tobie też niełatwo nawigować wśród całej masy wydawniczych nowości. Nie daj się nabić w butelkę kupując złą książkę, bo to może na długo zabić chęć czytania u Twojego dziecka. Nudna, źle złożona, albo zbyt archaiczna lektura może przynieść więcej szkody niż pożytku.

Pokazujemy, czym się kierować przy zakupie książek i na co zwracać uwagę. Wybraliśmy dla Ciebie najlepsze i przepięknie zilustrowane propozycje dla dzieci w wieku od 5 do 10 lat. 

Na co zwracać uwagę przy wyborze książki dla dziecka?

• wydawnictwo – sprawdzone dobre książki dla dzieci to np. Dwie Siostry, Zakamarki, Druganoga, Mamania, Widnokrąg, Babaryba, Kultura Gniewu, Nasza Księgarnia, Bajka, Kropka, Poradnia K, Literatura i Zielona Sowa
• autorów i autorki - znani i lubiani są gwarancją dobrej zabawy
• ilustracje – jeśli czujemy, że nie znamy się na ilustracji, to docenione nazwiska jak Emilia Dziubak, Ewa i Paweł Pawlakowie, Elżbieta Wasiuczyńdks 
• rok wydania – zwłaszcza jeśli chodzi o mapy, atlasy, czy inne wydawnictwa faktograficzne – granice administracyjne państw oraz ich nazwy się zmieniają, więc warto kupować jak najnowsze wersje
• czy jest redakcja, albo nawet redakcja naukowa. Redakcja naukowa najważniejsza jest w pozycjach z dużą ilością faktów i wiedzy specjalistycznej, jak np. atlas grzybów dla dzieci, albo książka o zwyczajach na różnych kontynentach. Redakcja językowa, zwana redakcją, dba o poprawność językową i stylistyczną
• tłumaczy i tłumaczki – patrzmy przede wszystkim na to, czy książka jest tłumaczona z języka oryginału oraz czy to współczesne tłumaczenie. Dobrym przykładem są Baśnie Andersena, która kilka lat temu Bogusława Sochańska po raz pierwszy przetłumaczyła na polski z duńskiego. Wcześniejsze tłumaczenia były wykonane przez język niemiecki, przez co wiele aspektów tekstu zniknęło. Starsze tłumaczenie nie zawsze są złe, ale język będzie bardziej archaiczny, co utrudni odbiór młodszym czytelnikom. Pierwsze lektury również powinny zaznajamiać z nowym słownictwem, ale nie sięgajmy od razu do XIX wieku. Następną wskazówką mogą być znane i cenione nazwiska tłumaczy, które gwarantują wysoką jakość tłumaczenia. 

Jaką książkę wybrać dla pięciolatka?

Pięcioletnie dziecko często zna już litery, ale raczej samo jeszcze nie czyta. To niejednokrotnie ostatni moment, kiedy dorosły czyta dziecku i ma szansę poruszyć nieco trudniejsze tematy, z którymi potem już nie powinno się zostawiać dzieci samymi. Często podkreśla to bestsellerowy pisarz dla dzieci, Martin Widmark. Młodsze dzieci mają szansę poczuć się bezpiecznie i od razu zapytać, co je trapi, jeśli siedzą wtulone w opiekuna. Warto też rozmawiać o uczuciach, żeby dzieci uczyły się lepiej rozpoznawać i radzić sobie z pojawiającymi się emocjami. Właśnie przyszedł czas na ważne rozmowy o uczuciach. 

Szczególnie polecamy:

• Dwie Siostry: Co robią uczucia? to opowieść, która konkretyzuje uczucia zamieniając je w duże puchate stworki. Od razu łatwiej sobie wyobrazić, co takie uczucia robią. To książka, która wspiera rozwój emocjonalny dziecka.
• Dziwne zwierzęta Lotty Olsson z ilustracjami Marii Nilsson Thore – to dopiero ciekawe i zabawne opowieści o inności na przykładzie świata zwierząt. Zabawne i uczące otwartości. Na podstawie tej książki powstał nawet spektakl dla dzieci, a mała orzesznica na pewno przypadnie do gustu dzieciom.
• Liczypieski Ewy Kozyry-Pawlak – rymowana, pięknie i niebanalnie zilustrowana krótka opowieść o przygarnięciu piesków. Pokaże troskę o bezdomne zwierzęta, nauczy liczyć i wspomoże własne czytanie, bo tekstu jest niewiele - w sam raz dla początkujących czytelników ze wsparciem dorosłych. Oprócz uczuć mali czytelnicy są już gotowi na większe porcje wiedzy i odkrywanie świata. Powoli zaczynają się sprawdzać książki coraz bardziej nasycone faktami. Warto wykorzystać ten etap rozwoju dziecka i nie zadowalać się niepełnymi, bądź (o, zgrozo!) niepoprawnymi. To właśnie w tym okresie można zacząć szalenie interesować się konstruowaniem rakiet kosmicznych, genetyką, botaniką, czy językami obcymi. Szkoda nie wykorzystać tego momentu, bo nie raz dzieci zapamiętują ciekawostki i wyjątkowe informacje na wiele lat.

• Nasza Księgarnia: Fakty i plotki o kosmicznych piratach – nie do końca na serio, ale za to jak pobudza wyobraźnię.
• serię “Mali Wielcy” - inspirująca, pokazująca wielorakość wyborów życiowych i losów, a przy tym pięknie zilustrostrowana. Zaciekawi maluchy i dorosłych! Poznajemy Astrid Lindgren, Martina Luthera Kinga, Marię Skłodowską-Curie, Steva Jobsa i wielu innych jako małe dzieci. To może być początek fascynującej drogi! Zobacz tutaj.
• Pozostając w klimacie znanych uczonych i ludzi sukcesu proponujemy pracę zbiorową pod tytułem Potęga liczb wydawnictwa Kropka. Fascynująca podróż przez matematyczne odkrycia może zainspirować do własnych. Pomoże również w rozumieniu matematyki.
• Poradnia K: Zielone piórko Zbigniewa. Skarpetki kontratakują – niesamowicie zabawna i nagradzana pozycja do wspólnego czytania. Dobra zabawa gwarantowana.
• Opowieści dla chłopców, którzy chcą być wyjątkowi – pozycja, która powstała w kontrapunkcie do „Opowieści dla małych buntowniczek” opowiadająca o niezwykłych mężczyznach jak np. Dalajlama, Ernö Rubiki, Sokrates, autor „Małego Księcia” Antoine de Saint-Exupéry, Banksy, Ed Sheeran i wielu innych. Lektura nie tylko dla chłopaków!

Jaką książkę wybrać dla sześciolatki?

W wieku sześciu lat dzieci zaczynają samodzielnie czytać proste teksty z dużymi literami. Takie książki mają zazwyczaj bardzo duży tekst i sporo światła na każdej stronie.

Przy pomocy dorosłych sześciolatki mogą oczywiście już zagłębiać się w coraz bardziej skomplikowane książki i uczyć się więcej. Nie zapominajmy o zabawie i rozrywce. W tym wieku dzieci dalej uczą się głównie przez zabawę i każda lektura jest ważna. Każdy kontakt z językiem literackim wspiera dalszy rozwój mowy, poszerza słownictwo, ułatwia radzenie sobie w szkole i dba o naszą relację z dzieckiem, jeśli my mu na głos czytamy, albo rozmawiamy o przeczytanej książce. 

Nie dajmy się zwariować i nie obciążajmy dzieciaków zbytnią presją na wiedzę, czy wyniki bądź oceny w szkole. W tym okresie ważne jest kształtowanie poczucia własnej wartości, umiejętności współpracy i wiary we własne siły. Rywalizacja i pogoń za czymś skutkują odwrotnymi efektami i hamują rozwój psychospołeczny. Zatem nie tylko literatura popularnonaukowa dla dzieci, ale również opowiadania i powieści dla młodszych oraz komiksy. Komiks to idealna forma dla początkujących czytelników (i nie tylko!).

Szczególnie polecamy:

• Niezwykle docenioną serią dla dzieci od sześciu lat wzwyż jest komiks Tadeusza Baranowskiego. Polecamy np. tom Antresolka profesorka Nerwosolka wydawnictwa Ongrys - ciekawa i zabawna propozycja dla czytających sześciolatków, ośmiolatków.
• Nasza Księgarnia: 321 intrygujących faktów o zwierzętach - to intrygujący tytuł dla głodnych wiedzy dzieciaków. Na humorystycznych ilustracjach Louize Perdieus poznajemy ciekawostki spisane przez Mathildę Masters, np. ile zębów ma żarłacz, jak widzą muchy i jak konik morski deklaruje miłość.
• Nasza Księgarnia: Cały świat jest cudem. Ilustrowany przewodnik po tajemnicach przyrody to kolejna pozycja dla zafascynowanych przyrodą
• Dinozaury. Skamieliny i pióra – dla żądnych wiedzy na temat dinozaurów z tekstem M.K. Reeda i ilustracjami Joe Flooda.
• niezawodną klasykę w postaci Doliny Muminków w Listopadzie i Zimy Muminków Tove Jansson w równie klasycznym tłumaczeniu Teresy Chłapowskiej. 
• Nasza Księgarnia: Księżniczki buntowniczki. Historie o odwadze, przyjaźni i innych wartościach – historie o odwadze, przyjaźni i innych wartościach są koniecznie potrzebne, kiedy właśnie zaczyna się szkołę
• Wydawnictwo Kropka: Totalnie wszystko o rekinach – komiks o morzach i oceanach. Coś czujemy, że będzie czytane

Pozostając w klimacie skandynawskim warto w tym wieku przeczytać dzieciom Cudowną Podróż Selmy Lagerlöf. Mało kto wie, że noblistka napisała tę powieść w na zamówienie jako podręcznik dla dzieci z pierwszej klasy szwedzkiej szkoły. W ten sposób dzieci poznawały wszystkie regiony Szwecji wraz z ich naturą i tradycjami. Tłumaczenie również jest Teresy Chłapowskiej, która przełożyła Muminki.

Na co zwrócić uwagę kupując książki dla siedmiolatków?

Siedmioletnie dzieci potrafią już dłużej skupić uwagę i są przyzwyczajone do czytania. W tym momencie warto wprowadzać książki podzielone na rozdziały. Na początek pozycje z krótkimi kilkustronicowymi rozdziałami. Łatwiej się zmotywować do przeczytania jednego dziennie, np. przed snem. W ten sposób pomagamy dziecku budować własny nawyk czytania oraz wieczorny rytuał. Od tego tylko krok do podarowania młodej zapalonej czytelniczce lub czytelnikowi własnej latarki, żeby można było nocami czytać pod kołdrą, albo w namiocie. Kto z nas nie pamięta tych chwil, kiedy z wypiekami na twarzy czytało się pasjonujące przygody “Tomka na tropach Yeti” albo potyczek Harry’ego Pottera i Hermiony. Ten etap jest już tuż tuż.

Ale żeby zapewnić młodym adeptom dobre podstawy i potrzebne dobre tempo i płynność czytania warto jeszcze teraz czytać im na głos. Można wygospodarować kilka wieczorów w tygodniu i czytać na zmianę; raz dziecko, raz dorosły. Warto omawiać nowe słowa i zjawiska oraz to, co jest opisane między wierszami. Umiejętność czytania między wierszami oraz w dobrym tempie są kluczowe w stawaniu się dobrym czytelnikiem. Dobry czytelnik jest w stanie bez trudu przebrnąć przez dużo stron tekstu. Jest to również fundament powodzenia na dalszych etapach edukacji. Mając to w perspektywie, zaczynamy spokojnie i z przyjemnością, bo dobra zabawa jest najważniejsza!

Teraz sprawdzą się jeszcze dłuższe opowieści, powieści i encyklopedie dla dzieci. Dla siedmioletnich szkrabów pisze się sporo serii powieściowych, więc jest w czym wybierać. Kolejną dobrą propozycją są encyklopedie, książki bogate w informacje i komiksy dla dzieci.

Szczególnie polecamy:

• Britannica. Nowa encyklopedia dla dzieci  to aż 416 stron pełnych fascynujących faktów i ilustracji. Tekst Christopher Lloyd, ilustracji Adelina Sandecka, tłumaczenie: Anna Bereś
• Dwie Siostry: Turonie, żandary, herody - w okresie świąteczno-noworocznym najlepsze, ale nie tylko można zagłębić się w stare ludowe tradycje, które po mistrzowsku zilustrowała i napisała Anna Kaźmierak. To książka w typie aktivity book, więc zaprasza do interaktywnego czytania.
• Sens Życia Lotty Olsson – tym razem orzesznica i mrówkojad zastanawiają się nad sensem życia. Wesołe ilustracje Marii Nilsson Thore i znani bohaterowie poprowadzą przez ważne pierwsze filozoficzne rozkminki
• Dwie Siostry: To nie jest kolejna książka do matmy – matematyka inaczej zachęci do odkrywania królowej nauk
• Adamada: Teoria względności i jej tajemnice – dobry start to podstawa! A tu mamy i naukę, i podstawy Sheddad Kaid-Salah Ferrón przybliżył w sposób odpowiedni dla siedmiolatków. Ciekawe i zabawne ilustracje to zasługa Eduarda Altarriby, a na polski przełożyła Joanna Głębocka
• Pszczoły Piotra Sochy to pozycja, która podbiła zagraniczne rynki wydawnicze. Nie bez powodu, bo wspaniałe ilustracje zapierają dech w piersiach, a nawet dorośli dowiedzą się tej ogromnej księgi bardzo wiele 
• Wydawnictwo Druganoga: Wszyscy jedzą naleśniki. Książka z przepisami – siedem lat to również dobra pora na bardziej skomplikowane eksperymenty kulinarne. Atrakcyjna wizualnie i stymulująca książka bardzo apetycznie zachęca do … spróbowania… własnych sił i naleśników z czterech stron świata!
• rzeczone Muminki w wersji komiksowej do samodzielnego czytania przez pierwszoklasistów, np. Muminki, tom 3 wydawnictwa Egmont.
• następną powieść dla dzieci bestsellerowej pisarki J.K. Rowling, czyli Ikabog z wydawnictwa Media Rodzina

Jaką książkę wybrać dla ośmiolatków?

Ośmioletni czytelnik nabrał już trochę wprawy, więc coraz częściej sam czyta lub nawet połyka tytuły dla dzieci. W tym wieku można już czytać długie i wielotomowe przygodówki i aspirować do nastolatków. Sprawdzą się pozycje, w których bohaterowie przechodzą przemianę i dojrzewają. Inne gatunki, po które dalej warto sięgać są bardziej rozbudowane atlasy, komiksy powieści obyczajowe dla młodych czytelników.

Proponujemy sporo, czytajcie!

Które książki są najlepsze dla ośmiolatków?

Oczywiście te najlepsze! Najlepiej pisane, najbardziej pomysłowo zilustrowane, najstaranniej zredagowane i przepięknie wydane. 

Powyższe rady dalej są aktualne, a ośmiolatki po prostu potrafią już dłużej, lepiej i szybciej czytać. Dalej należy stymulować ich rozwój i pilnować, żeby rozwijały zasób słownictwa. Powoli dzieci zaczynają poznawać terminy z nauk przyrodniczych, historii, archeologii. Wykorzystajmy wzmożony okres zainteresowania takimi tematami na poszerzania umiejętności komunikacyjnych i językowych. Znajomość wielu słów z różnych dziecin zaprocentuje, kiedy w szkole będą już fizyka, chemia, biologia i wiedza o społeczeństwie.

Poniższe pozycje pozycje pomogą pochłonąć informacje w łatwo przystępnej i pomysłowej formie. 

Szczególnie polecamy:

• Na boisku. Piłkarskie gry zespołowe – dla tych, którzy chcą się ruszać, a nie czytać i dla tych, którzy za dużo czytają i przydałoby im się trochę ruchu. Porcja wiedzy i inspiracji o różnych grach z piłką w roli głównej autorstwa dziennikarza sportowego Łukasza Olkowicza 
• Dwie Siostry: 8 + 2 i pierwsze święta – norweska książka dla dzieci i całej rodziny. To opowieść o mamie, tacie, Maren, Martinie, Marcie, Madsie, Monie, Milly, Minie i Mortenie no i jeszcze o ich zwierzętach. Od razu widać, że jest co czytać! Jest cała seria przygodowych tomów Anne- Cath. Vestly . 
• List do króla – powieść przygodowa, którą również możecie kojarzyć z Netflixa. Tarapaty grupy nastolatków, które nagle muszą się stać dorosłymi. Książka wciąga również dorosłych. Wiemy, co mówimy! 
• Tajemnice dzikiego boru – kontynuacja Listu do króla – trzymającej w napięciu klasycznej powieści rycerskiej dla młodych czytelników. Czytelnik śledzi rozwój i dojrzewanie młodych bohaterów.
• Dwie Siostry: Gabinet dinozaurów – Tajemnice prehistorii i świetne ilustracje duetu Carnovsky! W tej serii ukazała się również książka o tajemnicach ludzkiego ciała Gabinet Anatomii tych samych ilustratorów.
• całą serię o Pożyczalskich w nowej szacie graficznej wyszła spod ręki utalentowanej Emilii Dziubak. Ostatni tom serii Mary Norton, Pożyczalscy Pomszczeni, jest najdłuższy, więc spokojnie można czytać się nada, kiedy dziecko skończy dziewięć, czy dziesięć lat.

Które książki są najlepsze dla dziewięciolatków?

Dziewięciolatkom i dziesięciolatkom polecamy coraz dłuższe i bardziej skomplikowane powieści. Wiemy, że zarówno przygodówek, jak i fantasy jest cała masa i trudno się w nowościach wydawniczych orientować. Dlatego my stawiamy na klasykę w pięknym wydaniu oraz na sprawdzone wydawnictwa, które specjalizują się w literaturze dziecięcej. Starajmy się podsuwać dzieciom dobre jakościowo tytuły. Jednocześnie nie zabijajmy w nich chęci czytania, jeśli same wybrały sobie coś, co akurat nam może się wydać śmieszne, kiepskiej jakości, czy bezwartościowe. Może akurat przy tej lekturze ktoś, kto nie za wiele czyta da się porwać przygodzie i przepadnie bez wieści na kilka dobrych godzin w swoim pokoju, czy na kanapie, zamiast surfować na swoim smartfonie. Czego chcieć więcej? Czas na kawę i odpoczynek dla rodzica bez wyrzutów sumienia!

Szczególnie polecamy:

Komiksy dla dziewięciolatków

• cała seria dla o Hildzie autorstwa Luke’a Pearsona wydana w wydawnictwie Centrala. Pierwsza część to “Hilda i władcy gór”, przetłumaczona przez Huberta Brychczyńskiego. Przygodówka o Hildzie została również przeniesiona na srebrny ekran i jest do obejrzenia na platformie Netflix. Tym bardziej warto uzupełnić serial lekturą tomów komiksowych 
• Wydawnictwo Marginesy: Instytut Bombowych Teorii to zwariowane przygody w formie komiksu, a do tego olbrzymia porcja wiedzy podanej w przystępny i zabawny sposób przez autora Toma Gaulda.
• Dwie Siostry: Którędy do Yellowstone? – razem z dwoma zwierzątkami z Puszczy Białowieskiej czytelnik wybiera się na wyprawę po parkach narodowych w różnych zakątkach Ziemi. Wiedza zatopiona w fabule.
• Dwie Siostry: Daj gryza. Smakowite historie o jedzeniu – kolejna książka, która jest porcją wiedzy i smakowitości.

Co szczególnie polecamy dziesięciolatkom i starszym dzieciom:

• Nasza Księgarnia: Archeologia. Mumie, złoto i stare skorupy, czyli następna porcja wiedzy na tematy, które bardzo interesują dzieci w tym wieku. Bogato ilustrowana, więc można ją czytać z zainteresowaniem.
• Doktor Dolittle – klasyczna pozycja dla dzieci, zwłaszcza dla tych, które lubią zwierzęta. Czasem sprawdza się również czytana na głos młodszym dzieciom. To wydanie zilustrowała Magdalena Kozieł-Nowak, przekład Wandy Kragen
• Komiksy polskiej o Jonce, Jonku i Kleksie lubianej polskiej rysowniczki Szarloty Pawel, którą pamiętamy z poprzednich dekad. Czas na old school!
• Wydawnictwo Egmont: O Kodach. Na Morzu – praktyczna wiedza przekazana przez Adelinę Sandecką. Może się przydać na morzu, bo wiedza to bezpieczeństwo.
• Dwie Siostry: Brud. cuchnąca historia higieny – kolejna książka Piotra Sochy, od której nie można się oderwać. Tym razem wespół z autorką tekstu, Moniką Utnik-Strugałą, wzięto na warsztat przeszłość. Ach ten format, ach te ilustracje!
• Papilon: GIRL POWER. Opowieści dla dziewczyn, które chcą zdobyć świat – pozycja obowiązkowa dla dziewczynek, ale dla chłopaków też. To nie tylko inspirujące postaci, ale też przydatne instrukcje i porady.

Wypatruj nowości i zainteresowań Twojego dziecka! Śledź jego pasje i czytelnicze fascynacje, a na pewno i Ty dowiesz się czegoś ciekawego. Wspólne chwile z czytaniem procentują długie lata – dobrą relacją i dobrym słownictwem. 

Życzymy miłej lektury! :)